Úrskurður yfirskattanefndar nr. 234/2014
Úrskurður nr. 234/2014
ÚRSKURÐUR YFIRSKATTANEFNDAR
Ár 2014, miðvikudaginn 24. september, er tekið fyrir mál nr. 285/2013; krafa skattrannsóknarstjóra ríkisins um að A, kt. [...], verði gerð sekt vegna meintra brota á skattalögum. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Sverrir Örn Björnsson og Kristinn Gestsson. Upp er kveðinn svofelldur
úrskurður:
I.
Með bréfi, dags. 7. október 2013, hefur skattrannsóknarstjóri ríkisins krafist þess að yfirskattanefnd taki til sektarmeðferðar mál A, kt. [...], fyrir brot á lögum nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum, framin vegna rekstraráranna 2009, 2010 og 2011.
Í bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins segir:
„A er gefið að sök eftirfarandi:
1. Skil á efnislega röngum virðisaukaskýrslum. Offramtalinn innskattur. Vanræksla á skilum á virðisaukaskýrslum. Vanframtalin skattskyld velta og útskattur. Mögulegur innskattur.
A er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, staðið skil á efnislega röngum virðisaukaskattsskýrslum, vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar, vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar til og með nóvember–desember rekstrarárið 2009 og vanframtelja með því skattskylda veltu og virðisaukaskatt vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar, mars–apríl, maí–júní, september–október og nóvember–desember rekstrarárið 2009 en offramtelja skattskylda veltu og virðisaukaskatt vegna uppgjörstímabilsins júlí–ágúst rekstrarárið 2009. Með framangreindri háttsemi vanframtaldi A skattskylda veltu sína um samtals kr. 4.234.019 og vanframtaldi útskatt um samtals kr. 1.037.335. Þá er A jafnframt gefið að sök að hafa offramtalið innskatt á virðisaukaskattskýrslum vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar, maí–júní, júlí–ágúst og september–október rekstrarárið 2009. Sölureikningar sem umræddur innskattur byggir á eru útgefnir af A. Rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins leiddi í ljós að um hefði verið að ræða gjaldagögn sem féllu utan rannsóknartímabilsins auk þess sem um var að ræða reikning vegna söluþóknunar á íbúðarhúsnæði A. Af þessu leiðir að innskattur var ranglega færður á virðisaukaskattsskýrslur skattaðila sem skil voru staðin á vegna framangreindra uppgjörstímabila rekstrarárið 2009. Nemur offramtalinn virðisaukaskattur samtals kr. 444.309. Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta, útskattur og offramtalinn innskattur svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur | Offramtalinn innskattur |
| 2009 | jan. – feb. | 494.500 | 121.153 | -62.796 |
| 2009 | mars – apríl | 905.000 | 221.726 | 3485 |
| 2009 | maí – júní | 875.269 | 214.438 | -33.016 |
| 2009 | júlí – ágúst | -424.250 | -103.940 | -309.446 |
| 2009 | sept. – okt. | 1.228.500 | 300.982 | -42.536 |
| 2009 | nóv. – des. | 1.155.000 | 282.976 | 0 |
| Samtals kr. | 4.234.019 | 1.037.335 | -444.309 |
Þá er A gefið að sök að hafa að því er best verður séð af ásetningi, eða í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi sinnar til skattyfirvalda vegna uppgjörstímabilanna janúar–febrúar til og með júlí–ágúst rekstrarárið 2010 og janúar–febrúar, maí–júní, júlí–ágúst og nóvember–desember rekstrarárið 2011 og vanframtelja með því skattskylda veltu og virðisaukaskatt.
Samkvæmt niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 2.278.100 og vanframtalinn útskattur kr. 580.918. Mögulegur innskattur nemur samtals kr. 16.637. Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta og virðisaukaskattur svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur | Mögulegur innskattur |
| 2010 | jan. – feb. | 520.500 | 132.729 | 0 |
| 2010 | mars – apríl | 950.600 | 242.404 | 0 |
| 2010 | maí – júní | 574.500 | 146.498 | 4.468 |
| 2010 | júlí – ágúst | 0 | 0 | 9.447 |
| Samtals kr. | 2.045.600 | 521.631 | 13.915 | |
| 2011 | jan. – feb. | 0 | 0 | 1.827 |
| 2011 | maí – júní | 0 | 0 | 396 |
| 2011 | júlí – ágúst | 232.500 | 59.287 | 0 |
| 2011 | nóv. – des. | 0 | 0 | 499 |
| Samtals kr. | 232.500 | 59.287 | 2.722 | |
| Samtals bæði árin kr. | 2.278.100 | 580.918 | 16.637 |
Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr. sbr. aðalreglur 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995.
Við endurákvörðun á virðisaukaskatti vegna rekstraráranna 2009, 2010 og 2011 hefur A verið gert að sæta álagi á vangreiddan virðisaukaskatt, kr. 151.605 fyrir rekstrarárið 2009, kr. 51.716 fyrir rekstrarárið 2010 og kr. 5.929 fyrir rekstrarárið 2011, þ.e. samtals kr. 209.250, er komi til frádráttar við ákvörðun sektarfjárhæðar.
2. Vanræksla á skilum á virðisaukaskýrslum í rekstri X ehf. (nú afskráð). Vanframtalin skattskyld velta og útskattur.
A, sem stjórnarmanni, framkvæmdastjóra og prókúruhafa X ehf. (nú afskráð), er gefið að sök að hafa, að því er best verður séð af ásetningi, en í það minnsta af stórkostlegu hirðuleysi, vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna virðisaukaskattsskyldrar starfsemi X ehf. til skattyfirvalda vegna uppgjörstímabilanna maí–júní til og með nóvember–desember rekstrarárið 2010 og janúar–febrúar til og með nóvember–desember rekstrarárið 2011 og vanframtelja með því skattskylda veltu og virðisaukaskatt. Samkvæmt niðurstöðu skattrannsóknarstjóra ríkisins nemur vanframtalin skattskyld velta samtals kr. 10.325.905 og útskattur kr. 2.633.1000. Ekki er um mögulegan innskatt að ræða. Sundurliðast vanframtalin skattskyld velta og virðisaukaskattur svo sem hér greinir:
| Rekstrarár | Uppgjörstímabil | Vanframtalin skattskyld velta | Vanframtalinn útskattur |
| 2010 | maí – júní | 595.000 | 151.724 |
| 2010 | júlí – ágúst | 932.500 | 237.787 |
| 2010 | sept. – okt. | 1.389.500 | 354.323 |
| 2010 | nóv. – des. | 1.128.000 | 287.640 |
| Samtals kr. | 4.045.000 | 1.031.474 | |
| 2011 | jan. – feb. | 1.026.655 | 261.796 |
| 2011 | mars – apríl | 736.500 | 187.807 |
| 2011 | maí – júní | 1.301.500 | 331.882 |
| 2011 | júlí – ágúst | 605.500 | 154.402 |
| 2011 | sept. – okt. | 1.477.500 | 376.761 |
| 2011 | nóv. – des. | 1.133.250 | 288.978 |
| Samtals kr. | 6.280.905 | 1.601.626 | |
| Samtals bæði árin kr. | 10.325.905 | 2.633.100 |
Sú háttsemi A sem hér hefur verið lýst brýtur í bága við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. mgr. 24. gr., sbr. aðalreglu 1. gr., 2. gr., 1. tl. 1. mgr. 3. gr., 1. mgr. 11. gr., 1. mgr. 13. gr., 1. mgr. 14. gr. og 19. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Varðar framanlýst háttsemi A sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, með áorðnum breytingum.
Við endurákvörðun á virðisaukaskatti vegna rekstraráranna 2010 og 2011 hefur X ehf. (nú afskráð) verið gert að sæta álagi á vangreiddan virðisaukaskatt, kr. 103.148 vegna ársins 2010 og kr. 160.163 vegna ársins 2011, þ.e. samtals kr. 263.311, er komi til frádráttar við ákvörðun sektarfjárhæðar.
Þess er krafist að A verði með úrskurði yfirskattanefndar gert að sæta sekt í samræmi við framangreint.“
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins er málavöxtum lýst í greinargerð, dags. 7. október 2013, sem fylgdi kröfugerðinni.
II.
Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 11. október 2013, var gjaldanda veitt færi á að skila vörn í tilefni af framangreindri kröfugerð skattrannsóknarstjóra ríkisins eða tilkynna sérstaklega ef hann vildi ekki hlíta því að yfirskattanefnd afgreiddi mál hans og yrði málið þá endursent skattrannsóknarstjóra ríkisins sem tæki ákvörðun um hvort því yrði vísað til opinberrar rannsóknar, sbr. 4. mgr. 41. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Engar athugasemdir hafa borist frá gjaldanda.
III.
1. Með bréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 7. október 2013, er gerð sú krafa að gjaldanda, A, verði gerð sekt samkvæmt þargreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Gjaldandi hefur átt þess kost að koma að vörnum fyrir yfirskattanefnd í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins, en engar athugasemdir hafa borist. Þar sem gjaldandi hefur ekki gert athugasemdir við meðferð máls þessa fyrir yfirskattanefnd verður að líta svo á að hann mæli því ekki í gegn að það sæti sektarmeðferð fyrir nefndinni.
Sektarkrafa skattrannsóknarstjóra ríkisins í máli þessu byggir annars vegar á niðurstöðum rannsóknar embættisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna sjálfstæðrar starfsemi hans rekstrarárin 2009, 2010 og 2011, sbr. skýrslu um rannsóknina, dags. 10. október 2012, og hins vegar á niðurstöðum rannsóknar embættisins á bókhaldi og skattskilum X ehf. vegna rekstraráranna 2010 og 2011, sbr. skýrslu um rannsóknina, dags. 10. október 2012.
2. Rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á bókhaldi og skattskilum gjaldanda vegna sjálfstæðrar starfsemi hans hófst formlega hinn 30. mars 2012 og beindist að bókhaldi og virðisaukaskattsskilum gjaldanda. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins um rannsóknina, dags. 10. október 2012, kemur fram að á rannsóknartímabilinu hafi gjaldandi starfað sjálfstætt við jarðvinnu hjá Y ehf. Var rannsóknin einkum byggð á upplýsingum sem fram komu við skýrslutökur af gjaldanda 12. júní og 21. ágúst 2012, sölureikningum gjaldanda og upplýsingum úr upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Með bréfi, dags. 13. september 2012, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina sem þá lá fyrir, dags. 12. september 2012, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Af hálfu gjaldanda var tilgreindum þáttum rannsóknarinnar mótmælt með tölvupósti til skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 8. október 2012. Í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 10. október 2012, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar þar sem tekið var fram að framkomin andmæli þættu ekki gefa tilefni til breytinga á skýrslunni.
Fram kemur í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 10. október 2012, að virðisaukaskattsnúmer gjaldanda hafi verið opnað 1. ágúst 2008 og lokað 31. desember 2009. Við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 12. júní 2012 var gjaldandi spurður um lokun virðisaukaskattsnúmersins og kvaðst hann ekki hafa vitað að því hefði verið lokað. Sagði gjaldandi þetta vera ástæðu þess að hann hefði haldið áfram að gefa út sölureikninga eftir að númerinu var lokað. Aðspurður sagði gjaldandi að bókhald hefði ekki verið fært. Gjaldandi hefði gert sér grein fyrir því að hann þyrfti að færa bókhald, en að hann hefði ekki nægilega mikla þekkingu til að færa það sjálfur.
Tekið er fram í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins að gjaldandi hafi skilað virðisaukaskattsskýrslum vegna allra uppgjörstímabila ársins 2009 og hafi heildarfjárhæð skattskyldrar veltu verið tilgreind 2.035.750 kr., útskattur 498.758 kr. og innskattur 464.357 kr. Engum virðisaukaskattsskýrslum hafi verið skilað vegna áranna 2010 og 2011. Umræddar virðisaukaskattsskýrslur vegna ársins 2009 voru lagðar fyrir gjaldanda við skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins hinn 12. júní 2012 og sagðist gjaldandi kannast við þær skýrslur sem væru á pappírsformi. Kvað gjaldandi skýrslurnar hafa verið byggðar á þeim gögnum sem hann hefði verið með í hvert sinn, en eitthvað hefði þó vantað, enda væru skýrslurnar ekki réttar miðað við útgefna sölureikninga. Spurningu um það hvers vegna hann hefði vantalið skattskylda veltu um 3.944.019 kr. og útskatt um 966.285 kr. vegna rekstrarársins 2009 svaraði gjaldandi á þá leið að hann hefði líklega ekkert verið að spá í það þar sem hann hefði verið að reyna að bjarga X ehf. frá gjaldþroti. Þá var gjaldandi beðinn um skýringar á því hvers vegna hann hefði ekki skilað virðisaukaskattsskýrslum vegna allra uppgjörstímabila rekstraráranna 2010 og 2011 og þar með vantalið skattskylda veltu um 2.278.100 kr. og útskatt um 580.918 kr. Sagði gjaldandi að um þekkingarleysi væri að ræða, þ.e. að hann hefði ekki áttað sig á því að hann ætti að skila virðisaukaskattsskýrslum. Við skýrslutöku hinn 21. ágúst 2012 var gjaldandi spurður að því hvers vegna hann hefði ekki gert grein fyrir skattskyldri veltu og útskatti vegna uppgjörstímabilsins nóvember-desember 2009 og sagði gjaldandi að hann hefði ruglast og haldið að sölureikningurinn þar að baki hefði verið gefinn út eftir áramót.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins er gerð grein fyrir rannsókn á skattskyldri veltu og útskatti gjaldanda. Fram kemur að gjaldandi hafi dagana 10. apríl og 28. júlí 2012 afhent sölureikninga og gögn um kostnað í rekstrinum. Við skýrslutöku 12. júní 2012 voru 35 útgefnir sölureikningar gjaldanda árin 2009, 2010 og 2011 að fjárhæð samtals 10.303.830 kr., þar af skattskyld velta 8.257.867 kr. og útskattur 2.045.963 kr., lagðir fyrir hann og staðfesti gjaldandi að sölureikningarnir væru vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar og að hann hefði fengið þá greidda að fullu. Einn sölureikningur að fjárhæð 361.050 kr., þar af skattskyld velta 290.000 kr. og útskattur 71.050 kr., var lagður fyrir gjaldanda við skýrslutöku hinn 21. ágúst 2012 og staðfesti gjaldandi að hafa gefið reikninginn út og að hafa fengið hann greiddan að fullu. Sagði gjaldandi að innheimtur virðisaukaskattur hefði farið í að bjarga X ehf. frá gjaldþroti. Var það niðurstaða rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins að vanframtalin skattskyld velta gjaldanda hefði numið 4.234.019 kr. (útskattur 1.037.335 kr.) rekstrarárið 2009, 2.045.600 kr. rekstrarárið 2010 (útskattur 521.631 kr.) og 232.500 kr. rekstrarárið 2011 (útskattur 59.287 kr.).
Í kafla um rannsókn á innskatti gjaldanda er greint frá því að gjaldandi hafi afhent skattrannsóknarstjóra ríkisins kostnaðargögn hinn 10. apríl 2012. Samkvæmt þeim hafi heildarfjárhæð mögulegs innskatts numið 17.906 kr., en skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi talið ófrádráttarbæran virðisaukaskatt nema 3.055.728 kr., annars vegar þar sem um hafi verið að ræða gjaldagögn sem féllu utan rannsóknartímabilsins og hins vegar hafi verið um að ræða reikning vegna söluþóknunar á íbúðarhúsnæði gjaldanda. Við skýrslutökuna tjáði gjaldandi sig ekki sérstaklega um samantekt skattrannsóknarstjóra ríkisins á innskatti gjaldanda að öðru leyti en því að hann taldi að hann ætti að fá innskatt af söluþóknuninni vegna sölu á íbúðarhúsnæði sínu þar sem hann hefði verið með aðstöðu fyrir reksturinn í bílskúr hússins. Er tekið fram í skýrslunni að ekki sé fallist á þær röksemdir þar sem um sé að ræða heimili gjaldanda og þá hafi umfang og eðli starfseminnar ekki verið til þess fallin að gjaldandi þyrfti sérstaka aðstöðu hennar vegna. Gjaldandi afhenti embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins frekari gjaldagögn hinn 28. júní 2012. Heildarfjárhæð mögulegs innskatts samkvæmt þeim gögnum nam að mati skattrannsóknarstjóra ríkisins 18.780 kr., en embættið taldi virðisaukaskatt að fjárhæð 52.964 kr. ekki geta talist til innskatts, að mestu vegna þess að gögnin féllu utan rannsóknartímabilsins. Samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum rekstrarársins 2009 næmi innskattur 464.327 kr., en samkvæmt afhentum gjaldagögnum næmi hann 20.048 kr. Var það niðurstaða rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins að innskattur væri því oftalinn um 444.309 kr. í virðisaukaskattsskilum gjaldanda rekstrarárið 2009.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 10. október 2012, eru helstu niðurstöður rannsóknarinnar dregnar saman með svofelldum hætti:
„Niðurstöður rannsóknar á bókhaldi og virðisaukaskattskilum skattaðila eru:
·1 Skilað var inn efnislega röngum virðisaukaskattsskýrslum vegna allra uppgjörstímabila á rekstrarárinu 2009.
·2 Ekki hafa verið staðin skil á virðisaukaskattsskýrslum vegna allra uppgjörstímabila rekstraráranna 2010 og 2011.
·3 Virðisaukaskattsskyldri starfsemi var haldið áfram eftir lokun virðisaukaskattsnúmers skattaðila.
·4 Bókhald hefur ekki verið fært.
·5 Skattskyld velta og útskattur eru vantalin.
·6 Innskattur er oftalinn vegna rekstrarársins 2009.
·7 Fyrirliggjandi eru gögn vegna mögulegs innskatts fyrir rekstrarárin 2010 og 2011.“
Þá er gerð töluleg grein fyrir niðurstöðum rannsóknarinnar í töflu í niðurlagi skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins. Þar kemur fram að skattskyld velta gjaldanda hafi verið vantalin um 4.234.019 kr. rekstrarárið 2009, 2.045.600 kr. rekstrarárið 2010 og um 232.500 kr. rekstrarárið 2011. Þannig hafi útskattur verið vantalinn um samtals 1.618.253 kr. á rannsóknartímabilinu. Mögulegur innskattur á tímabilinu nemi samtals 16.637 kr. árin 2010 og 2011, en innskattur hafi verið oftalinn um 444.309 kr. á árinu 2009.
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál gjaldanda sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 2. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 12. október 2012. Á grundvelli rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af bréfi til gjaldanda, dags. 18. febrúar 2013, sem gjaldandi svaraði ekki, endurákvarðaði ríkisskattstjóri með úrskurði, dags. 19. mars 2013, virðisaukaskatt gjaldanda árin 2009, 2010 og 2011. Samkvæmt úrskurðinum var skattskyld velta ákvörðuð 6.269.769 kr. rekstrarárið 2009, 2.045.600 kr. rekstrarárið 2010 og 232.500 kr. rekstrarárið 2011, eða samtals 8.547.869 kr. og hækkaði um 6.512.119 kr. Útskattur gjaldanda varð samkvæmt þessu samtals 2.117.011 kr. og hækkaði um 1.618.253 kr. Kom fram að fjárhæðirnar væru í samræmi við niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins. Þá ákvarðaði ríkisskattstjóri gjaldanda álag samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Gjaldandi nýtti sér ekki heimilaðar málskotsleiðir vegna þessa úrskurðar ríkisskattstjóra.
3. Rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á bókhaldi og skattskilum X ehf. hófst formlega hinn 30. mars 2012 og beindist upphaflega að bókhaldi og virðisaukaskattsskilum félagsins vegna rekstraráranna 2007 til og með 2011, en var síðar afmörkuð við rekstrarárin 2010 og 2011. Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins um rannsóknina, dags. 10. október 2012, kemur fram að skráður tilgangur X ehf. á þessu tímabili hafi verið rekstur vinnuvéla, lánastarfsemi og annar skyldur rekstur. Samkvæmt gögnum málsins var bú X ehf. tekið til gjaldþrotaskipta hinn 19. desember 2012 og lauk skiptum 20. mars 2013. Var félagið afskráð 3. apríl 2013. Vegna rannsóknarinnar kom gjaldandi til skýrslutöku hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins dagana 7. júní og 9. júlí 2012. Var rannsókn á skattskilum X ehf. einkum byggð á upplýsingum sem fram komu við þessar skýrslutökur, bókhaldsgögnum X ehf. og upplýsingum úr upplýsingakerfum ríkisskattstjóra. Með bréfi, dags. 13. september 2012, sendi skattrannsóknarstjóri gjaldanda skýrslu um rannsóknina, sem þá lá fyrir, dags. 12. september 2012, og gaf honum kost á að tjá sig um efni hennar. Bárust andmæli frá gjaldanda í tölvupósti hinn 8. október 2012. Í framhaldi af þessu tók skattrannsóknarstjóri ríkisins saman nýja skýrslu um rannsóknina, dags. 10. október 2012, sem var efnislega samhljóða hinni fyrri að viðbættum kafla um lok rannsóknarinnar þar sem tekið var fram að framkomin andmæli þættu ekki gefa tilefni til breytinga á skýrslunni.
Gjaldandi staðfesti við skýrslutöku, sem fram fór hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins 9. júlí 2012, að hann hefði verið stjórnarmaður og prókúruhafi X ehf. á því tímabili sem rannsóknin varðaði og að hann hefði séð um daglegan rekstur félagsins. Við skýrslutökuna voru bornar undir gjaldanda upplýsingar um að virðisaukaskattsnúmeri X ehf. hefði verið lokað 5. október 2008. Gjaldandi sagðist ekki vita hver hefði lokað virðisaukaskattsnúmerinu, hann gæti hafa gert það sjálfur, en vildi ekki fullyrða um það. Aðspurður um hvers vegna hann hefði haldið áfram að gefa út sölureikninga eftir að virðisaukaskattsnúmeri félagsins var lokað sagði gjaldandi að hann hefði líklegast haldið að númerið væri opið. Þá var gjaldandi beðinn um að skýra það að ekki hefðu verið gerð skil á virðisaukaskattsskýrslum félagsins vegna allra uppgjörstímabila rekstraráranna 2010 og 2011. Um það sagði gjaldandi að hann hefði haft í nógu öðru að snúast. Kvaðst gjaldandi gera sér grein fyrir því að skila hefði átt skýrslum, en engin sérstök ákvörðun hefði verið tekin um að gera það ekki. Við skýrslutökuna staðfesti gjaldandi að sölureikningar að fjárhæð 12.959.005 kr. vegna rekstraráranna 2010 og 2011, þar af skattskyld velta 10.325.905 kr. og útskattur 2.633.100 kr., væru vegna X ehf. og þeir hefðu fengist greiddir að fullu. Greindi gjaldandi frá því að innheimtur virðisaukaskattur hefði farið í reksturinn.
Í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins er gerð grein fyrir rannsókn á skattskyldri veltu og útskatti X ehf. Er rakið að útgefnir sölureikningar félagsins hafi verið lagðir fyrir gjaldanda, A, sem hafi staðfest að þeir væru vegna rekstrarins og að þeir hefðu allir fengist greiddir að fullu. Var það niðurstaða rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins að skattskyld velta X ehf. hefði verið vantalin um 4.045.000 kr. (útskattur 1.031.474 kr.) uppgjörstímabilin maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2010 og um 6.280.905 kr. (útskattur 1.601.626 kr.) öll uppgjörstímabil rekstrarársins 2011.
Í kafla um rannsókn á innskatti X ehf. kemur fram að í þeim gjaldagögnum sem gjaldandi hafi afhent skattrannsóknarstjóra ríkisins hafi verið þrír gjaldareikningar sem ættu við rannsóknartímabilið. Er tekið fram að skattrannsóknarstjóri ríkisins hafni þeim öllum þar sem um reikninga vegna díselolíu hafi verið að ræða og að félagið hefði ekki verið skráð fyrir bifreið.
Af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins var mál X ehf. sent ríkisskattstjóra til meðferðar, sbr. 2. mgr. 39. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. bréf skattrannsóknarstjóra ríkisins, dags. 12. október 2012. Á grundvelli rannsóknar skattrannsóknarstjóra ríkisins og í framhaldi af bréfi til X ehf., dags. 1. febrúar 2013, sem ekki var svarað af hálfu félagsins, endurákvarðaði ríkisskattstjóri með úrskurði, dags. 19. mars 2013, virðisaukaskatt X ehf. árin 2010 og 2011. Samkvæmt úrskurðinum var skattskyld velta ákvörðuð 4.045.000 kr. uppgjörstímabilin maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2010 og 6.280.905 kr. allt rekstrarárið 2011, eða samtals 10.325.905 kr. Útskattur félagsins varð samkvæmt þessu samtals 2.633.106 kr. Kom fram að fjárhæðirnar væru í samræmi við niðurstöður skattrannsóknarstjóra ríkisins. Þá ákvarðaði ríkisskattstjóri félaginu álag samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Af hálfu X ehf. voru heimilaðar málskotsleiðir vegna þessa úrskurðar ríkisskattstjóra ekki nýttar.
4. Gjaldandi hefur sem fyrr segir ekki gert athugasemdir í tilefni af sektarkröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins og við skýrslutökur, sem fram fóru hjá skattrannsóknarstjóra vegna rannsóknar á skattskilum gjaldanda annars vegar og skattskilum X ehf. hins vegar, kom fram viðurkenning gjaldanda á því að annmarkar hefðu verið á virðisaukaskattsskýrslum hans vegna rekstrarársins 2009 og að hann hefði ekki staðið skil á virðisaukaskattsskýrslum og innheimtum virðisaukaskatti vegna sjálfstæðrar starfsemi sinnar og vegna reksturs X ehf. tilgreind uppgjörstímabil á árunum 2010 og 2011. Í máli því, sem hér er til meðferðar, er um að tefla kröfugerð um ákvörðun sektar á hendur gjaldanda samkvæmt þar tilgreindum ákvæðum 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sem gera ráð fyrir því að sektarákvörðun sé bundin þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin. Verður því að taka afstöðu til þess hvort skattrannsóknarstjóri ríkisins hafi með skattrannsóknum sínum sýnt fram á hverju skattfjárhæð, sem undan var dregin, hafi að minnsta kosti numið. Allan vafa í því sambandi verður að meta gjaldanda í hag, sbr. grundvallarreglu 108. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála.
Eins og rakið er að framan eru tölulegar niðurstöður samkvæmt rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á skattskilum gjaldanda vegna áranna 2009, 2010 og 2011 byggðar á útgefnum sölureikningum gjaldanda hvað varðar skattskylda veltu hans. Á þessum grundvelli er í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins gerð grein fyrir meintri vantalinni skattskyldri veltu að fjárhæð 4.234.019 kr. rekstrarárið 2009, 2.045.600 kr. uppgjörstímabilin janúar-febrúar, mars-apríl og maí-júní rekstrarárið 2010 og 232.500 kr. uppgjörstímabilið júlí-ágúst 2011. Þá eru tölulegar niðurstöður rannsóknar embættis skattrannsóknarstjóra ríkisins á skattskilum X ehf. vegna áranna 2010 og 2011 byggðar á bókhaldsgögnum félagsins og upplýsingum frá gjaldanda sem var fyrirsvarsmaður félagsins. Á þessum grundvelli er í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins gerð grein fyrir meintri vantalinni skattskyldri veltu félagsins að fjárhæð 4.045.000 kr. uppgjörstímabilin maí-júní, júlí-ágúst, september-október og nóvember-desember 2010 og 6.280.905 kr. öll uppgjörstímabil rekstrarársins 2011. Af hálfu gjaldanda, A, hefur ekki verið vefengt að skattskyld velta hans og X ehf. hafi numið þeim fjárhæðum sem sölureikningar þessir bera með sér. Samkvæmt þessu og að virtum gögnum málsins þykir ekkert komið fram sem gefur tilefni til annars en að miða við þær fjárhæðir skattskyldrar veltu og innheimts virðisaukaskatts sem greinir í skýrslu skattrannsóknarstjóra ríkisins.
Gjaldandi afhenti skattrannsóknarstjóra ríkisins gögn sem lágu til grundvallar tilfærðum innskatti samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum hans árið 2009 og um útgjöld vegna sjálfstæðrar starfsemi hans og vegna rekstrar X ehf. á árunum 2010 og 2011. Að virtum gögnum málsins þykir verða að álykta að innskattur hafi verið offærður í virðisaukaskattsskilum gjaldanda vegna ársins 2009. Vegna sjónarmiða gjaldanda, sem fram komu hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, skal sérstaklega tekið fram að virðisaukaskattur af söluþóknun fasteignasala, sem hafði milligöngu um sölu íbúðarhúss gjaldanda, getur ekki talist til innskatts hjá gjaldanda, sbr. 1. mgr. 16. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt. Verður ekki talið að neitt hafi komið fram af hálfu gjaldanda sem getur gefið tilefni til frekari frádráttar innskatts í sjálfstæðum rekstri gjaldanda en skattrannsóknarstjóri ríkisins miðar við. Þá þykir ekkert hafa komið fram um tilefni til frádráttar innskatts í rekstri X ehf. með hærri fjárhæð en tilgreind er af hálfu skattrannsóknarstjóra ríkisins.
Fullsannað þykir samkvæmt því sem að framan er rakið og að öðru leyti með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutökur hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, að gjaldandi, sem skyldur var til þess að standa skil á virðisaukaskatti, sbr. 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988, hafi á saknæman hátt staðið skil á röngum virðisaukaskattsskýrslum öll uppgjörstímabil ársins 2009 með því að vanframtelja skattskylda veltu uppgjörstímabilin janúar-febrúar, mars-apríl, maí-júní, september-október og nóvember-desember 2009 um samtals 4.234.019 kr. og útskatt um 1.037.335 kr. svo og oftelja innskatt á virðisaukaskattsskýrslum vegna uppgjörstímabilanna janúar-febrúar, mars-apríl, maí-júní, júlí-ágúst og september-október 2009 um samtals 444.309 kr. Þá telst gjaldandi hafa á saknæman hátt vanrækt að standa skil á virðisaukaskattsskýrslum öll uppgjörstímabil áranna 2010 og 2011 og þannig vanrækt að gera grein fyrir virðisaukaskatti til greiðslu samtals að fjárhæð 2.278.100 kr. umrædd uppgjörstímabil, sbr. sundurliðun í kröfubréfi skattrannsóknarstjóra ríkisins. Varðar þetta gjaldanda sekt samkvæmt 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, í samræmi við kröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins samkvæmt 2. lið í kröfugerð embættisins. Jafnframt þykir rannsókn skattrannsóknarstjóra ríkisins á bókhaldi og skattskilum X ehf. hafa leitt í ljós að ekki voru gerð skil á virðisaukaskattsskýrslum og virðisaukaskatti X ehf. í samræmi við ákvæði 1. mgr. 15. gr. og 1. og 2. mgr. 24. gr. laga nr. 50/1988 uppgjörstímabilin maí-júní til og með nóvember-desember 2010 og öll uppgjörstímabil ársins 2011. Gjaldandi bar sem daglegur stjórnandi og fyrirsvarsmaður X ehf. ábyrgð á því að rétt skil væru gerð á virðisaukaskattsskýrslum félagsins og virðisaukaskatti. Með stoð í gögnum málsins, m.a. framburði gjaldanda við skýrslutökur hjá skattrannsóknarstjóra ríkisins, þykir fullsannað að gjaldandi hafi með saknæmum hætti vanrækt greinda skyldu sína. Af þessum sökum ber að ákvarða gjaldanda sekt samkvæmt 6. mgr., sbr. 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, í samræmi við kröfu skattrannsóknarstjóra ríkisins samkvæmt 2. lið í kröfugerð embættisins.
Ákvarða ber gjaldanda, A, sekt samkvæmt framangreindum ákvæðum 1. mgr. 40. gr. laga nr. 50/1988, sbr. 3. gr. laga nr. 42/1995, vegna vanrækslu á skilum virðisaukaskatts og virðisaukaskattsskýrslna sem að framan greinir. Samkvæmt breytingum á refsiákvæðum skattalaga, sem gerðar voru með lögum nr. 42/1995 og tóku gildi 9. mars 1995, skal sekt aldrei vera lægri en sem nemur tvöfaldri þeirri skattfjárhæð sem undan var dregin, þó að teknu tilliti til álags. Að þessu virtu og að teknu tilliti til álags samkvæmt 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988 þykir sekt gjaldanda hæfilega ákveðin 8.900.000 kr. til ríkissjóðs.
Úrskurðarorð:
Gjaldandi, A, greiði sekt að fjárhæð 8.900.000 kr. til ríkissjóðs.
